SARANDE

 

Rrethi SARANDE

 

Rrethi Sarande ben pjese ne qarkun Vlore dhe eshte i perbere nga⁽¹⁾: BASHKIA/QYTETI Sarande; Gjashte, Metoq, Shelegar, BASHKIA Konispol: Konispol, Çiflik; KOMUNA Lukove: Lukove, Borsh, Fterre, Çorraj, Piqeras, Sasaj, Qazim Pali, Shenvasil, Nivice; KOMUNA Livadhja: Livadhja, Sopik, Pandalejmon, Kullurice, Llazat, Kalcat, Koder, Lefter Talo, Vagalat, Grave, Qesarat, Komat, Karroq, Grazhdan, Zminec; KOMUNA Markat: Dishat, Verve, Shales, Markat, Ninat, Janjar; KOMUNA Xarre: Xarre, Mursi, Shkalle, Vrine; KOMUNA Dhiver: Dhiver, Rumanxe, Memoraq, Navarice, Dermish, Leshnice e Siperme, Leshnice e Poshtme, Janicat, Llupsat, Cerkovice, Shendre, Malcan; KOMUNA Ksamil: Ksamil; KOMUNA Aliko: Aliko, Çaush, Neohor, Tremul, Rahulle, Pllake, Jerme, Vurgu i Ri, Halo, Dritas, Çuke.

 

·  Qyteti antik Buthrot në Butrint. Shpallur monument kulture në mbrojtje nga shteti shqiptar më 1948. Zona brenda mureve që mbulonte 16 ha u regjistrua si pasuri botërore e UNESCO-s më 1992 dhe u bë në bazë të kritereve kulturore (iii) “që është një dëshmi unikale dhe e jashtëzakonshme të një qytetërimi dhe tradite kulturore të zhdukur”. Përfshirja në Listën e Monumenteve në Rrezik më 1997. Zgjerimi si Sit i Trashëgimisë Botërore më 1999. ⁽⁶⁾

·  Qyteza e Paleomaestirës në fshatin Karoq. 

·  Qyteza dhe Kalaja e Ripërësit në fshatin Zminec. 

·  Kalaja e Ali Pashës në fermën e Vrinës. 

·  Kalaja e Ali Pashës në fshatin Mëhallë. 

·  Kalaja e Ali Pashës në hyrje të Vivarit në Butrint. 

·  Kalaja e Shëngjinit në fshati Karoq. 

·  Kalaja e Çukës së Atojt në fshatin Çiflik. 

·  Kalaja në malin Ilias në fshatin Malçan. 

·  Kalaja në fshatin Vagalat. 

·  Kalaja në fshatin Borsh. 

·  Kalaja në fshatin Karalibej. 

·  Kalaja në fshatin Kalivo. 

·  Kalaja në fshatin Qesarat. 

·  Kalaja e mallathresë në fshatin Mursi. 

·  Kalaja në qytetin e Sarandës, (trualli). 

·  Kalaja e quajtur Bardha në veri të fshatit Borsh. 

·  Muret antike pranë manastirit të Sh. Gjergjit në vendin Dema, fshati Çukë. 

·  Muret antike në fshatin Çukë (trualli). 

·  Muret antike në fshatin Hundëconë. 

·  Ura në fshatin Leshnicë e Sipërme. 

·  Ura në fshatin Leshnicë e Poshtme. 

·  Ura në fshatin Cerkovicë mbi lumin Theollogo. 

·  Ura Jesir, 200 ml. më poshtë urës së Tatzatit në fshatin Tatzat. 

·  Gërmadhat e Ujësjellësit në fshatin Xarë. 

·  Çezma në fshatin Pllakë. 

·  Puset e vjetra në fshatin Dhrovjan. 

·  Gurorja në kogrën Shkalla e Konospolit afër qytetit. 

·  Manastiri i Sh. Gjergjit në Dema. 

·  Manastiri i Sh. Mërisë në Krorëz. 

·  Manastiri i Sh. Mërisë në Kakome. 

·  Mbeturina e Manastirit të 40 Shenjtorëve  - Sarandë. 

·  Kisha e Manastirit të Sh. Kollit në fshatin Dhivër. 

·  Kisha e Manastirit të Sh. Mërisë Mavrodhivrit në fshatin Dhivër. 

·  Kisha e Manastirit të Sh. Thanasit në fshatin Leshnicë e Poshtme. 

·  Kisha e Manastirit të Sh. Triadhës në fshatin Kardhika. 

·  Kisha e Manastirit të Sh. Mërisë në Kanono në fshatin Kardhiq. 

·  Kisha e Manastirit të Sh. Mërisë Krimanovës në fshatin Piqer. 

·  Kisha e Sh. Mërisë në fshatin Melçan. 

·  Kisha e Sh. Thanasit në fshatin Pecë. 

·  Kullat e Manastirit Theollogos në fshatin Cerkovicë. 

·  Kisha e Sh. Gjergjit në fshatin Leshnicë e Sipërme. 

·  Kisha e Sh. Thanasit në fshatin Sopik. 

·  Tempulli antik në fshatin Metoq. 

·  Rrënojat e kishës në fshatin Çiflik. 

·  Rrënojat e kishës Kamenicës pranë fshatit Palavli. 

·  Shpella e Senicës në fshatin Senicë. 

·  Shpella e Sh. Marenës në malin Bogas në fshatin Vagalat. 

·  Shpella me piktura në fshatin Kostar. 

·  Shpella e Sh. Gjergjit në Dhivër. 

·  Mozaiku te Posta në qytetin e Sarandës. 

·  Mozaiku në fund të Lagjes 1 Maji në qytetin e Sarandës. 

·  Rrënojat e fshatit Kamenicë. 

·  Shtëpia  e Gjik Gjipalit në fshatin Çoraj. 

·  Shtëpia  e Foto Konomit në fshatin Sirakat. 

·  Shtëpia  shtetërore (ish Shtëpia  e Alush Dizdarit) në fshatin Rusan. 

·  Shtëpia  e Aristidh Llocit dhe Peço Manelit në fshatin Pecë. 

·  Shtëpia  e Gaqo Papait në fshatin Sopik. 

·  Shtëpia  e Kristo Mitropulit në fshatin Rumancë. 

·  Shtëpia  pasuri shteti (dyqani i fshatit) në fshatin Vagalat. 

·  Shtëpia  e Garuf Koçinit në fshatin Rabullë. 

·  Shtëpia  e Petro Shekës në fshatin Leshnicë e Poshtme. 

·  Shtëpia  e Xhevat e Xhafer Xhangos në fshatin Tatzat. 

·  Shtëpia  e Shefiko Xhangos në fshatin Tatzat. 

·  Kulla e Janit (rrënojat) në fshatin Janjar. 

·  Shtëpia  e Rushit Omerit në fshatin Dishat. 

·  Shtëpia  e Azbi Sheretit në fshatin Dishat. 

·  Shtëpia  e Alush Myrtos në fshatin Shalës. 

·  Shtëpia  e Shaban Xhemilit në fshatin Shalës. 

·  Shtëpia  e Bujar Lamçes në fshatin Shalës. 

·  Shtëpia  e Hame Takos në qytetin e Konispolit. 

·  Shtëpia  e Beqo Zenunit në qytetin e Konispolit. 

·  Shtëpia  e vëllezërve Koqini në qytetin e Konispolit. 

·  Shtëpia  shtetërore (ish Shtëpia  e Alush Takës) në qytetin e Konispolit. 

·  Shtëpia  shtetërore (spitali i qytetit) në qytetin e Konispolit. 

·  Porta e oborit të banesës së Haki Osmanit në qytetin e Konispolit. 

·  Shtëpia  e Maze Goxhajt në qytetin e Konispolit. 

·  Shtëpia  pasuri shteti e Dino Omerit në qytetin e Konispolit. 

·  Shkolla e vjetër shqipe në fshatin Senicë. 

·  Shtëpia  e Eqerem Myrtos, fshati Markat. 

·  Kalaja e Likursit. 

 

Gjithashtu gjenden edhe shumë monumente natyre⁽³⁾ shume të bukura për t’u vizituar, që janë:

· Rrapi i Nivices

· Rrapi i Shenmarise

· Rrapi i Dhivrit

· Shkeputje tektonike e llojit shtytje, Borsh

· Faleze e vjeter, Borsh

· Poria (guri i Porise), Borsh

· Gryka e Bogazit

· Kanioni i Leshnices

· Gjiri i Kakomese

· Pllakat e Sarandes

· Shpella e Konispolit

· Shpella e Lukoves

· Kanali i Vivarit

· Liqeni i Rrezes

· Burimet e kripura te mullirit (Rrezes)

· Burimet karstike te Fteres

· Pylli i Butrintit

· Ishujt e Ksamilit

· Ixuari i Borshit

 

Në këtë rreth, duke u mbështetur në kriteret e Qendrës Botërore të Ruajtjes së Natyrës (IUCN), është shpallur edhe kjo zonë e mbrojtur si park kombëtar:

 

· Butrinti me sip. 8,591.2 ha, zone e mbrojtur e kategorise se II me VKM nr. 693, datë 10.11.2005. Kufijtë e këtij Parku shtrihen në daljen e fshatrave përreth tij, si Ksamili, Vrina, Shëndëllia dhe Xarra.